İthalat İşlemlerinde KDV ve Kur Dengesi

İthalat İşlemlerinde Maliyet Minimizasyonu

Ülkemizde tütün mamullerinden alkollü içkilere, beyaz eşyadan otomotive, kıymetli taşlardan elektrikli ev aletlerine kadar birçok sektör ve üründen belirli oranlarda ÖTV alınmakta, bu ÖTV tutarı direkt olarak ürün nihai fiyatı içinde müşteriye yansıtılmakta ve satış yapıldığında müşteri tarafından ödenmektedir. Ürün maliyetine yapışan ÖTV üzerine sektörüne göre 8% ile 18% arasında değişen KDV tutarı ise ithalat işlemi sırasında distribütör firma tarafından devlete ödenmektedir. 

Bu durumu Otomotiv Sektörü üzerinden basit bir ifadeyle anlatırsak CIF(mal bedeli + Sigorta bedeli + navlun) değeri 100 TL olan 1,2 motor bir araç 45 %'lik ÖTV oranına tabi olmakla, ÖTV'li tutar üzerine 18 %'lik KDV eklenmektedir. Sonuçta ürün maliyeti 171,1 TL'ye çıkmaktadır.
Burada yer alan CIF değerinin büyük kısmını mal bedeli oluşturmakta olup, mal bedeli de ürün hangi ülke para birimi üzerinde ithal ediliyorsa o para biriminin bir önceki günkü Merkez Bankası kapanış satış kuru baz alınarak TL' ye çevrilmektedir. Ürün ithalat beyannamesindeki detay maliyet kalemlerine girmeden özet bir örnekle açıklarsak.

Tarih 09.07.2014
CIF değeri	10.000,00 EUR
Merkez Bankası Satış Kuru	2,8945
CIF değeri TL	28.945,00 TRY
ÖTV (45 %)	13.025,25 TRY
KDV (18 %)	7554,645
Toplam Maliyet	49.524,90 TRY

CIF değeri 10.000,00 EUR olan bir otomobil ithal edildiğinde o günkü merkez bankası kuruyla işlem yapılmakta ve ÖTV ve KDV tutarı o günkü TL CIF değeri üzerinden hesaplanmaktadır. CIF tutari yukarıdaki örnekte 28.945,00 TL olarak karşımıza çıkmıştır. Söz konusu tutar üzerinden hesaplanan ÖTV ithalatçı firma tarafından ödenmemekte olup araç satışı yapıldığında direkt müşteri tarafından ödenmektedir. Ancak ÖTV' li araç tutarı üzerinden hesaplanan 18 %' lik KDV tutarı direkt olarak ithalat günü, ithalatçı firma tarafından ödenmektedir.

EUR/TL paritesi ve Otomotiv sektörü örneği üzerinden gidersek, EUR araç ithalati yapan bir firmanın ana risk unsuru EUR/TL' deki yukarı yönlü dalgalanmalar olmaktadır. Sosyal, siyasal veya makroekonomik gelişmeler nedeniyle EUR/TL kurunda yaşanan yukarı yönlü günlük veya haftalık yükselişler ithal edilecek araç CIF değeri artmasına karşın Bir önceki gün merkez Bankası satış kuru üzerinden KDV ödeneceği için kur yükselişinin yaşandığı günlerde firmaya maliyet avantajı sağlayabilmektedir. Bir başka ifadeyle KDV tutarında oluşacak maliyet avantajı belli bir noktaya kadar kur artışından kaynaklı maliyet artışını konpanse edebilmektedir .Tabi bu noktada ithal edilecek aracın müşteriye kısa zamanda faturalanması (önemli finansman yükü oluşturmadan) gerekmektedir. 

Otomotiv sektörünü yakından tanıdığım için örnegimizi yine bu sektör üzerinden yapacağız.

CIF değeri toplam  7.000.000,00 EUR olan1,8 motorluk arac filosunun ithalatını ele alarak aşağıda bir senaryo oluşturalım;

Dün (08.07.2014) Merkez Bankası EUR kapanış kuru 2,8945 iken bugün içinde Merkez Bankası'nın Temmuz Ayında da 50 baz puanlık faiz indirimi yapacağına dair beklentiler artsın. Bu bağlamda EUR/TL kuru gün içinde 2,93' e yükselsin. Günlük ithalat işleminde kullanılan EUR' nun spot işlem maliyeti de 2,9300 olsun. Bu ani ve radikal yükselişin piyasanın faiz indirim beklentisine vermiş olduğu bir tepki olduğunu, yarın piyasaların yeniden normale döneceğini ve EUR/TL kurunun yeniden düşeceğini düşünelim.

09.07.2014' de ithalat Maliyeti
CIF değeri	7.000.000,00 EUR
Merkez Bankası Satış Kuru	2,8945
CIF değeri TL	20.261.500,00 TRY
ÖTV (90 %)	18.235.350,00 TRY
KDV (18 %)	6.929.433,00 TRY
Spot İşlem EUR maliyet	2,9300
CIF DEĞERİ MALİYET TL	20.510.000,00 TRY
Toplam Maliyet (KDV+CIF)	27.439.433,00 TRY

Bu durumda fiktif alanında bekleyen 7.000.000,00 EUR' luk aracın ithalatını bugün yapmak mı daha karlıdır yoksa önümüzdeki süreçte mi ithal etmeliyim?

Müşterisi hazır olan araçların ithalatını aynı gün içinde yapmak müşteri memnuniyetini sağlamak için gerekliyken, vakamızda bu kıstası kapsam dışı bırakıyoruz.
Bugün (09.07.2014) saat 15:30' da açıklanan Merkez Bankası' nın EUR/TL kapanış kuru 2,9300 olsun. Yarın (10.07.2014) piyasa faiz indirim beklenti şokunu atlatmış ve EUR/TL kuru 2,9200' ye düşmüş olsun. Bu durumda 7.000.000,00 EUR' luk aracın ithalatını bugün ve yarın yapmanın maliyetini araştıralım.

09.07.2014' de ithalat Maliyeti
CIF değeri	7.000.000,00 EUR
Merkez Bankası Satış Kuru	2,8945
CIF değeri TL	20.261.500,00 TRY
ÖTV (90 %)	18.235.350,00 TRY
KDV (18 %)	6.929.433,00 TRY
Spot İşlem EUR maliyet	2,9300
CIF DEĞERİ MALİYET TL	20.510.000,00 TRY
Toplam Maliyet (KDV+CIF)	27.439.433,00 TRY

Tarih 10.07.2014
CIF değeri	7.000.000,00 EUR
Merkez Bankası Satış Kuru	2,9300
CIF değeri TL	20.510.000,00 TRY
ÖTV (90 %)	18.459.000,00 TRY
KDV (18 %)	7.014.420,00 TRY
Spot İşlem EUR maliyet	2,9200
CIF DEĞERİ MALİYET TL	20.440.000,00 TRY
Toplam Maliyet (KDV+CIF)	27.454.420,00 TRY

Yukarıda görüldüğü üzere 09.07.2014 tarihinde spot işlemde oluşan EUR kuru maliyeti 2,9300 olmasına karşın ödenecek K.D.V. meblağı bir önceki günkü M.B. kapanış kurundan oluştuğu için toplam ithalat maliyeti 27.439.433,00 TL olmaktadır. Bir sonraki gün (10.07.2014) spot işlemde oluşan EUR kuru maliyeti 2,9200 ile bir önceki günden 100 baz puan daha düşük olmasına rağmen K.D.V. meblağını oluşturan bir önceki günkü M.B. kapanış kurunun 2,9300 olması nedeniyle toplam ithalat maliyeti 27.454.420,00 TL ile daha yüksek çıkmıştır.

Özellikle Otomotiv sektörü başta olmak üzere yüksek ÖTV tutarı üzerinden KDV ödemesi yapılan sektörlerde, bir önceki güne göre EUR/TL paritesinde yaşanan her düşüş maliyet avantajı oluşturmamaktadır, (EUR bazında müşteriye satılan ürünler kapsam dışında kalmaktadır.) TL bazlı satılan ve fiyatında sürekli değişiklik yapılamayan ürünlerde KDV miktarı her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Aksi durumda yukarıdaki örnekte olduğu gibi EUR spot işlem kuru 2,9300' dan 2,9200' a inmesinin maliyet avantajı oluşturduğu düşünülse dahi ödenen KDV tutarları nedeniyle EUR/TL kurunda düşüşün yaşandığı günkü maliyet daha fazla olmakta, bu da firmaların net kar marjını azaltmaktadır.

İthalatçı şirketler ithalat maliyet minimizasyonunu sağlamak için Döviz kuru ve KDV miktarı parametrelerinin yer aldığı bir simülasyon yaparak günlük ve haftalık ithalat kararlarını vermelidir. Bu noktada Satış ve Finans ekiplerinin birlikte çalışması giderek önem kazanmaktadır.

________________________________________ZEKERİYA BİLDİK______________________________________